آمادگی برای نگهداری از ماهی قرمز (گلدفیش)

نگهداری از ماهی قرمز نسبتاً آسان است با این حال برخلاف تصور کلی افراد، این نوع ماهی گزینه مناسبی برای یک شخص بدون تجربه نمی‌باشد. ماهی قرمز همانند سایر ماهی‌های آکواریومی به مراقبت و تجهیزات مناسب نیاز دارد. استفاده از تنگ یا آکواریومی با اندازه کوچک، سبب کاهش عمر و مرگ ماهی قرمز خواهد شد. در ادامه برای نگهداری صحیح ماهی قرمز نکاتی آورده شده است که در صورت رعایت کردن آنان، ماهی قرمز شما شاداب و سالم مانده و حتی ممکن است بیشتر از ۱۰ سال را در کنار شما باشد.

اندازه مناسب آکواریوم

حداقل اندازه آکواریوم برای ماهی قرمز (گلدفیش) ۷۵ – ۱۰۰ لیتر می‌باشد. در صورتی که ماهی فضای کافی در اختیار نداشته باشد مکانیزم بقا جلوی رشد بیشتر آنان را می‌گیرد. البته نکته جالب این است که اعضای داخلی آن‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند. در صورتی که توانایی ایجاد تانکی با این اندازه را برای ماهی قرمز ندارید، گونه دیگری برای نگهداری انتخاب کنید. به ازای هر ماهی قرمزی که به آکواریوم اضافه می‌شود باید 35 لیتر آب نیز به آکواریوم اضافه کنید.

• درباره انواع ماهی قرمز تحقیق کنید، گونه های مختلف این ماهی از جمله ماهی قرمز معمولی، شهابی (دنباله بلند) و تک دم برای رشد طولی به آکواریوم‌های بزرگ احتیاج دارند. نگهداری از ماهی قرمز تک دم نیازمند آکواریومی با ظرفیت حدود 600 لیتر می‌باشد، یا در غیر این صورت برای این ماهی‌ها زمانی که بزرگ می‌شوند باید حوضچه‌ای فراهم کنید و آن‌ها را به آنجا منتقل کنید.
• برای سال‌های متوالی این باور وجود داشته است که امکان نگهداری از ماهی قرمز در تنگ‌های کوچک نیز وجود دارد و این موضوع به افسانه کوتاه بودن سن ماهیان قرمز نیز دامن زده است. باید بدانید که ماهی قرمز می‌تواند تا ۲۰ سال عمر کند. در تنگ های کوچک عدم تصفیه آب موجب تشکیل سریع آمونیاک می‌شود، در نتیجه آب سمی و محیط برای زندگی نامناسب خواهد شد.

آماده سازی اکواریوم قبل از خرید ماهی قرمز

آماده سازی محل سکونت ماهی قرمز کمی زمانبر و نیازمند اقداماتی است. در ادامه راهکارهایی برای اطمینان از مناسب بودن وضعیت آب و دیگر شرایط آورده شده است:

• ماهی‌ها موجودات حساسی هستند و در صورت جابجایی از مکانی به مکان دیگر دچار استرس خواهند شد. تغییرات زیاد و ناگهانی حتی در صورتی که شرایط تانک ایده‌آل است، موجب مرگ ماهی می‌شود. بنابراین ماهی خود را دائما از ظرفی به ظرف دیگر منتقل نکنید.
• اگر ماهی قرمز به مدت طولانی در محیط های کوچک (مانند ظرف یا پلاستیکی) نگهداری شود، خواهد مرد. با اینحال اگر این مدت یک ساعت باشد مشکلی ایجاد نمی‌شود، اگر چندین ساعت طول بکشد برای ماهی زیاد خوب نیست و بیشتر از این مقدار ممکن است صدمات جبران ناپذیری را به ماهی وارد کند.
• در مواقع ضروری می‌توانید ماهی را در سطل بزرگ پلاستیکی تمیز با آب مناسب نگه دارید.

استفاده از سنگریزه‌هایی که در گلوی ماهی گیر نکند

سنگریزه‌های درون آکواریوم معمولاً در گلوی ماهی قرمز گیر می‌کنند، بنابراین اندازه سنگ ریزه ها باید به قدری بزرگ باشد که ماهی نتواند آن‌ها را ببلعد یا برعکس به قدری ریز باشند که در صورت بلعیدن مشکلی برای ماهی ایجاد نکنند.

• سنگریزه یا هر پوشش دیگری که در آکواریوم قرار می‌دهید باید از قبل تمیز شده باشند، در غیر این صورت اکواریوم کثیف و کدر خواهد شد. حتی اگر سنگریزه‌ها را تازه خریده باشید باید آن‌ها را به خوبی شسته یا به مدت یک روز در آب قرار دهید. البته در نظر داشته باشید که از صابون استفاده نکنید. با رعایت این نکات، بهترین محیط را برای ماهی خود فراهم می‌کنید.

فراهم کردن نور و وسایل تزئینی برای اکواریوم

سرپوش اکواریوم باید مجهز به لامپ و وسایل روشنایی باشد. لامپ های حبابی معمولی و قدیمی، چندان مناسب نیستند. ماهی قرمز جز ماهیانی است که در طول روز فعالیت می‌کنند. آن‌ها برای داشتن چرخه ی خواب و بیداری مناسب، به نور نیاز دارند. همچنین نور سبب می‌شود که رنگ ماهی شفاف بماند. اگر ماهی قرمز به خوبی استراحت نکند یا نور کافی به او نرسد رنگ و شفافیت خود را از دست داده و بی حوصله خواهد شد. در شرایطی که نور خورشید وجود ندارد، لامپ اکواریوم باید حدود 8 تا 12 ساعت در روز روشن باشد. توجه کنید که تغییرات زیاد و بی ثباتی دمای آب موجب رشد جلبک‌ها می‌گردد.

• درون آکواریوم تکه ای سنگ، چوب و یا گیاه مصنوعی قرار دهید. ماهی قرمز شما می‌تواند در لابلای آنان به بازی و جستجو کردن بپردازد. از آنجا که ماهی قرمز شناگر خوبی نیست، بنابر بهتر است از وسائل تزئینی در مقدار زیاد استفاده نشود تا موانع کمتری در آکواریوم باشد و ماهی بتواند آزادانه شنا کرده و رشد کند. برای اینکه بهترین محیط را برای شنای ماهی خود فراهم کنید، می‌توانید یک وسیله تزئینی متوسط یا بزرگ را در وسط آکواریوم قرار داده و گیاهان مصنوعی را در جایی به دور از محدوده شنای ماهی خود بگذارید.
• وجود گیاهان طبیعی برای آکواریوم مفید می‌باشد، زیرا این گیاهان نیتراتی که در اثر فضولات و پسماندها به وجود می‌آید را جذب می‌کنند. اما مشکل در اینجاست که ماهی قرمز همه چیز خوار می‌باشد بنابر این بهتر است گیاهان طبیعی در آکواریوم قرار ندهید، مگر اینکه وقت و امکانات کافی برای نگهداری از گیاهان طبیعی و جلوگیری از خورده شدن آنها توسط ماهی قرمز داشته باشید.
• اگر از وسایل تزئینی استفاده می کنید باید اطمینان یابید که حفره و فضای توخالی نداشته باشند زیرا این فضاهای توخالی محل مناسبی برای رشد باکتری‌ها هستند. همچنین این وسایل نباید لبه داشته باشند چون امکان دارد باله های ماهی، زخمی یا پاره شود.
• در صورت امکان برای روشنایی آکواریوم از نور فلوئورسنت استفاده کنید. البته لامپ‌های هالوژنی و رشته ای نیز قابل استفاده هستند. میزان نوری که به ماهی قرمز می‌رسد را کنترل کنید به طوری که ۱۲ ساعت روشنایی و ۱۲ ساعت تاریکی برای ماهی فراهم شود.

نصب دستگاه تصفیه آب برای آکواریوم

طبیعتا محیط زندگی ماهی قرمز نیاز به سیستم تصفیه آب دارد. سیستم تصفیه مناسب آب باید حتما این سه مرحله را طی کند:

1. مکانیکی، در این مرحله ذرات درشت مانند فضولات ماهی و پسماندهای غذا زدوده می‌شوند.

2. شیمیایی، این مرحله بوی نامطبوع، تغییر رنگ آب و مواد آلی را رفع می‌کند.

3. زیستی، در مرحله آخر، باکتریهای مفید فضولات ماهی و آمونیاک را تجزیه می‌کنند.

همچنین نوع دستگاه تصفیه باید متناسب با اندازه آکواریوم باشد. در صورتی که برای آکواریوم شما، دو سایز مختلف دستگاه تصفیه وجود دارد, بهتر است دستگاه بزرگتر را انتخاب کنید. آب تمیز و دستگاه تصفیه مناسب، ماهی قرمز را سالم نگه می‌دارند. در ادامه انواعی از دستگاه های تصفیه آورده شده است:

• دستگاه تصفیه ی آب آویزان: (HOB) این دستگاه به دیواره آکواریوم متصل شده و پس از ورود آب به داخل دستگاه و تصفیه، آب را از دستگاه خارج می‌کند. دستگاه تصفیه HOB بسیار محبوب و با قیمتی مناسب است.
• دستگاه تصفیه ی کنیستر: این دستگاه در پایین آکواریوم قرار می‌گیرد و با استفاده از لوله هایی، آب را به داخل و سپس به خارج هدایت کرده و تصفیه می‌کند. دستگاه تصفیه ی کنیستر تقریباً بدون صدا می‌باشد و قیمت آن از دستگاه (HOB) بیشتر است و کارایی بهتری نیز دارد. این دستگاه برای آکواریوم هایی با ظرفیت بیشتر از  50 گالن (حدود 189 لیتر) طراحی شده است و برای آکواریوم های کوچک‌تر مناسب نیست.
• دستگاه تصفیه مرطوب/خشک: این دستگاه با استفاده از محفظه‌ای، آب را تصفیه می‌کند و از دستگاه های HOB و کنیستر بزرگ‌تر است و فقط مخصوص آکواریوم هایی با ظرفیت حداقل 50 گالن (189.2 لیتر) می‌باشد.

پر کردن آکواریوم با آب

پس از طی مراحل قبل، تانک را با آب پر کنید. البته آب را از قبل با محلول بهبود دهنده کیفیت آب، آماده کنید یا می‌توانید از آب مقطر استفاده کنید.

• آب لوله کشی و آب شربی که با محلول ترکیب نشده باشد حاوی مواد شیمیایی و معدنی است که برای ماهی مضر می‌باشند.

ایجاد چرخه آکواریوم بدون وجود ماهی

ایجاد چرخه آکواریوم بدون وجود ماهی به این معنی است که قبل از ورود ماهی، به اکواریوم آمونیاک اضافه کنید و  میزان نیترات را اندازه گیری کنید و از سالم بودن شرایط آب برای ماهی قرمز خود اطمینان یابید. متأسفانه بسیاری از ماهی‌ها در بدو ورود به محیط جدید به علت وجود آمونیاک و نیترات میمیرند.از آنجایی که کلر موجود در آب نیز سبب مرگ ماهی می‌شود بنابراین حتماً از محلول‌های رفع کلر استفاده کنید.

• قبل از اینکه ماهی را وارد آکواریوم کنید باید اطمینان یابید که شرایط آب برای ماهی مناسب و آماده است. با استفاده از کیت اندازه گیری، pH آب آکواریوم را تست کرده و میزان آمونیاک، نیتریت و نیترات را اندازه گیری کنید. باید مقدار آمونیاک و نیتریت صفر و مقدار نیترات کمتر از ۲۰ باشد. استفاده از تستر نواری ممکن است مشکل باشد و همچنین گران تر است بنابراین بهتر است از کیت مایع مثل API برای تست کردن استفاده کنید.
• برای ایجاد این چرخه باید روزانه چند قطره آمونیاک به آب اضافه کنید. به این شکل فرآیند نیتریت آغاز می‌شود اگر این فرآیند را ادامه دهید در نهایت به نیترات خواهید رسید که توسط جلبک ها و گیاهان جذب خواهد شد. پس از اتمام این چرخه میتوانید ماهی را وارد آکواریوم کنید.

در آینده به بررسی نحوه نگهداری و تغذیه صحیح ماهی قرمز یا همان گلدفیش خواهیم پرداخت.