اژدها های ریش دار یا “ریشو”، مارمولک‌هایی با اندازه متوسط و بومی استرالیا هستند که به عنوان حیوانات خانگی معروف هستند. در حالی که آنها معمولا به عنوان حیوانات خانگی خوبی حتی برای صاحبان بدون تجربه شناخته می‌شوند، دارای نیازهای تغذیه‌ای و زیست محیطی نسبتا پیچیده‌ای هستند.
برای مراقبت از اژدهای ریش دار نیاز به تجهیزات خاص و مقدار مناسبی از زمان است. با این حال، آنها اجتماعی هستند، به راحتی اهلی شده و رسیدگی به آنان نیز آسان است و طیف وسیعی از رفتارهای جذاب را به نمایش می‌گذارند.
نام‌ها: اژدهای ریش دار، پاگونا ویتسپس (Pogona vitticeps)، اژدهای ریش دار مرکزی
اندازه: 40 تا 60 سانتی‌متر
طول عمر: 6-10 سال به طور متوسط، اما تا 20 سال نیز دیده شده است.
رفتار و خوی اژدهای ریش دار
اژدهای ریش دار بومی مناطق خشک و سنگی استرالیا بوده و به طور معمول برنزه یا قهوه‌ای است، اما گونه های چند رنگ نیز وجود دارند. نام آنها به دلیل ستون فقراتی است که گلو را در بر می‌گیرد.
این ستون فقرات معمولا صاف است، اما اگر اژدها احساس تهدید کند، گلویش بزرگ می‌شود و ستون فقرات به حالت ایستاده قرار می‌گیرد و به نظر می‌رسد که اژدها ریش دارد. با این حال، در اسارت، اژدهای ریش دار معمولا رام است و جلوه‌های تهاجمی آنها به ندرت توسط صاحبان دیده می‌شود.
تقریبا تمام اژدهاهای ریش دار در دسترس در آمریکا، در اسارت پرورش می‌یابند زیرا استرالیا دارای قوانین سختگیرانه‌ای علیه صادرات حیات وحش خود می باشد.
اژدهاهای ریش دار به راحتی در فروشگاه‌های حیوانات خانگی و نمایشگاه‌های خزندگان یافت می‌شوند (حتی در ایران)، بخشی از آن به این دلیل است که آنها به راحتی پرورش می‌یابند.
محل زندگی اژدهای ریش دار
برای یک اژدهای ریش دار بالغ، یک مخزن 200 یا 300 لیتری به همراه با یک پوشش حفاظی امن در بالا، ایده آل است. مخازن کوچکتر را می توان برای نوجوانان استفاده کرد، اما این مخازن به سرعت برای آنها کوچک می‌شوند؛ زیرا اندازه‌ی مخزنی که اژدهای ریش دار در آن زندگی می‌کند، تعیین کننده ی میزان بزرگ شدن آنها نیست (برخلاف باور عمومی).
برای نوجوانان، هر گونه پوشش کف سست از جمله شن باید اجتناب شود، زیرا ریسک بسیار بزرگی در خوردن آنها چه به طور تصادفی در هنگام غذا خوردن یا صرفا به دلیل کنجکاوی وجود دارد و این امر می‌تواند منجر به انسداد روده شود.
حوله‌های کاغذی، کاغذ، و یا انواع فرش می‌تواند به جای شن و ماسه استفاده شود. فقط اطمینان یابید که هیچ تار و ریسمان سستی در فرش وجود ندارد.
برای بزرگسالان، شن و ماسه شسته شده می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، اگر چه کاغذ یا فرش نیز برای اکثریت محفظه مناسب است. از تراشه‌های چوب، چوب ذرت، پوسته گردو یا سایر بسترها استفاده نکنید که در صورت بلعیده شدن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کنند.
اگر از شن و ماسه استفاده شود، مدفوع می‌تواند با اسباب مخصوص برداشته شود و قفس را می‌توان چندین بار در سال تمیز و ضد عفونی کرد. شن و ماسه به اژدهای ریش دار اجازه می‌دهد تا در آن کاوش و حفاری کنند که از این امر لذت می‌برند.
اژدهاهای ریش دار دوست دارند کمی از سطح زمین بالاتر باشند. انتخاب سنگهای درشت، کنده های نیمه شده و شاخه‌ها می‌تواند وسیله‌ای باشد که آنها بتوانند به واسطه‌ی آن به سمت بالا بروند، به ویژه در بخشی از مخزن که به عنوان یک منطقه آفتاب گیری استفاده می‌شود. همچنین باید یک مخفیگاه (یا دو عدد، هر کدام در هر انتهای شیب درجه حرارت) برای اژدهای ریش دار خود داشته باشید تا بتوانند به داخل آن فرار کنند.
گرما و روشنایی
قرار گرفتن در معرض اشعه UVA و UVB با استفاده از یک نور ویژه طراحی شده برای خزندگان برای اژدهای ریش دار خانگی بسیار مهم است. لامپ‌های فلورسنت ویژه را می توان در فروشگاه‌های حیوانات خانگی یافت که این اشعه های نامرئی را تولید می‌کنند. اژدهای ریش دار شما باید بتواند در عرض 30 سانتی‌متر از این چراغ ها استفاده کند تا از UV منتشر شده سود ببرد، که البته بسته به نوع و مارک لامپ است.
لامپ‌های بخار جیوه هر دو UVA / UVB و گرما را فراهم می کنند و می توانند برای هر دو نوع UV و همچنین به عنوان یک لامپ حمام آفتاب گیری استفاده شوند. مهم است که چراغ های تولید کننده UV از طریق توری سقف به جای شیشه هدایت شوند تا اشعه های UV بتوانند به مارمولک ها برسند (شیشه اشعه‌های UV را فیلتر می‌کند)، اما هنوز هم از نزدیک شدن زیادی آنها به لامپ ها محافظت می‌کند.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید (نه از طریق پنجره) نیز می‌تواند سودمند باشد. اگر زمان در فضای باز فراهم شود، سایه و پناهگاه باید در دسترس باشند تا اژدهای ریش دار بتواند تنظیم دما کند. هرگز حیوان خانگی خود را در فضای باز داخل یک مخزن شیشه ای قرار ندهید چون به سرعت در زیر نور خورشید بیش از حد گرم می شود.
درجه حرارت مناسب در مخزن در حالی که در داخل خانه اید نیز بسیار مهم است. همانطور که در مورد خزندگان دیگر نیز صادق است، باید یک شیب درجه حرارت برای اژدهای ریش دار و همچنین یک نقطۀ حمام آفتاب گیری ارائه شود. شیب باید از 26 تا 29 درجه سانتی‌گراد در طرف سرد، تا دمای حدود 35 تا 40 درجه سانتی‌گراد در طرف حمام آفتاب گیری باشد. دمای شبانه می‌تواند به حدود 18 تا 21 درجه سانتی‌گراد برسد.
گرما را می توان از طریق یک لامپ رشته‌ای یا بخاری سرامیکی یا لامپ بخار جیوه در یک درپوش بازتابنده گنبدی ارائه کرد. ممکن است شما نیاز به آزمایش با ولتاژ و فاصله از قفس برای ارائه درجه حرارت مناسب پیدا کنید.
از دماسنج ها در قفس برای نظارت بر درجه حرارت در نقطه حمام آفتاب گیری، و همچنین به عنوان پایان گرادیان حرارتی استفاده کنید. هرگز بر تخمین ها تکیه نکنید. در صورت لزوم، یک بخاری زیر مخزن می‌تواند برای تکمیل گرما، به ویژه در شب، اگر دمای اتاق بسیار کم است، استفاده شود. باید یک چرخه نور و تاریکی ثابت (12 تا 14 ساعت نور) ارائه شود. قرار دادن چراغ های سفید در یک تایمر بهترین راه برای اطمینان از یک چرخه سازگار است.
غذا و آب
در حیات وحش، اژدها های ریش دار همه چیزخوار هستند و مخلوطی از شکارهای بدون مهره و مهره دار مانند حشرات و حیوانات کوچکتر و همچنین مواد گیاهی را می خورند. در اسارت، آنها باید با ترکیبی از حشرات، اغلب جیرجیرک، کشت شده و سبزیجات تغذیه شوند.
آب باید در یک ظرف کم عمق برای اژدهای ریش دار فراهم باشد. شما همچنین می توانید با اسپری به اژدهای ریش دار آب بیفشانید، اما نباید محیط مرطوب یا نمناک ایجاد کنید چرا که اژدهای ریش دار از یک محیط خشك است. اگر اژدهای ریش دار شما از غوطه ور شدن در آب لذت می‌برد، می توانید یک ظرف بزرگ‌تر را برای آن قرار دهید تا گاهی اوقات به درون آن برود.
اژدها های ریش دار مستعد به هم فشردگی سیستم گوارش هستند و اسکلت خارجی کیتینی حشره می تواند این مشکل را ایجاد کند. این امر به خصوص در مورد حشرات تردی مثل کرم های خوراکی درست است، بنابراین بهتر است این غذاها در مقادیر محدود، مخصوصا در مورد اژدهای ریش دار جوان، داده شوند.
جیرجیرک هایی که به اژدهای ریش دار می دهید نیز نباید بیش از حد بزرگ باشند، مخصوصا برای اژدهای ریشدار نوزاد. هرگز مواد غذایی بزرگ‌تر از فاصله بین چشم‌های اژدهای ریش دار را به او ندهید.
هنگامی که اژدهای ریشدار بالغ می شود، می توانید طیف گسترده تری از حشرات مانند موم کرم‌ها، کرم ابریشم، کرم روغنی، کرم‌های قرمز، کرم های خاکی، کرم های خوراکی تازه پوست انداخته و سوپرکرم ها را با همراهی سبزیجات به آنها ارائه دهید. موش‌های پینکی نیز ممکن است گاهی اوقات به بزرگسالان ارائه شوند.
حشرات باید قبل از تغذیه، شکم پر باشند و به مقدار کمی با مکمل کلسیم و ویتامین D (بدون فسفر)، برای جلوگیری از بیماری متابولیک استخوان، در هر بار تغذیه آغشته باشند. با مولتی ویتامین کامل بیشتر از یک بار در هفته آغشته نکنید. از حشرات گرفته شده در طبیعت، به خصوص کرم شب تاب اجتناب کنید.
اژدها های ریش دار، علاوه بر حشرات باید با مخلوطی از میوه ها و سبزیجات تغذیه شوند. این مواد را می توان خرد کرده و با هم مخلوط نمود تا یک سالاد درست شود که می توان آن را در یک کاسه کوچک قرار داد.
مشکلات بهداشتی متداول
یکی از جدی‌ترین بیماری‌هایی که روی اژدهای ریش دار تاثیر می‌گذارد، بیماری استخوانی متابولیکی است. این بیماری نتیجه نسبت نامتوازن کلسیم به فسفر است. بیماری مذکور می‌تواند منجر به نرم شدن استخوان ها شده، و باعث می شود که بیشتر مستعد به شکستگی شوند.
همانند دیگر خزندگان، اژدها های ریش دار مستعد پذیرش عفونت های تنفسی هستند که نشانه هایی نظیر خس خس سینه یا مخاط بیش از حد اطراف سوراخ های بینی و دهان از علائم آن هستند.
انتخاب اژدهای ریش دارتان
همانند اکثر حیوانات خاص، ایده خوبی است که به دنبال حیوانات در اسارت به دنیا آمده از یک پرورش دهنده معتبر باشید. هنگامی که مارمولک ها از حیات وحش گرفته می شوند، هیچ راهی برای شناخت بیماری هایی که ممکن است با خود حمل کنند وجود ندارد. این لزوما به معنای خطر برای صاحب حیوان نیست، اما یک حیوان خانگی بیمار بسیار پر هزینه است و از انسانیت به دور است که حیوان وحشی بیمار را به اسارت درآوریم.
1 نظر
همه جیو نوشیتید عالی جز اینکه نوزاد و جوان و روزی چند بار غذا بدیم و بالغ و روزی چندبار