در ابتدا باید بدانید که ریزش پر امری کاملا طبیعی است و اکثر کسانی که از پرندگان نگهداری میکنند به این مساله آگاهند. با این حال چندی پیش فردی که به تازگی سرپرستی پرندهای را به عهده گرفته بود و درباره ی ریزش پر هیچ اطلاعی نداشت در گروهی در فیسبوک عکسی از ریزش پرهای پرنده اش گذاشته و گمان میکرد که پرندهاش مریض شده یا صدمه دیده است. او بسیار نگران بود و میخواست بداند که آیا این ریزش پر طبیعی است یا باید به دامپزشک مراجعه کند؟
قطعا این سوال برای بسیاری از افرادی که به تازگی زندگی در کنار پرنده خود را شروع کردهاند، پیش میآید. در این مقاله تلاش میکنیم به این سوال به طور کامل جواب دهیم.
اگر از جوجه یک پرنده نگهداری میکنید و پرهای او در حال رشد هستند، ممکن است در خانه و یا قفس پرنده کراتین مشاهده کنید. کراتین پوشش (غلاف) روی پرهای پرنده است. زمانی که پرهای پرنده شروع به رشد میکنند این پوشش کراتینی از روی پرهای آنان میریزد. شاید مقدار زیاد آنان برای شما عجیب باشد با این حال جای نگرانی نیست چرا که پرهای جدیدی در جوجه پرنده رشد خواهند کرد. معمولا در این موقعیت باید به نظافت کف خانه توجه ویژهای داشت، بنابر این تنها نگرانی شما در این جا باید سوختن جارو برقی باشد!
در طبیعت پر ریزی پرندگان روندی کاملا طبیعی است. به این موضوع فکر کنید. موی انسانها نیز همیشه در حال ریزش است. زمانی که سر خود را شانه میکنید، موهایتان کشیده شده و میریزند و سپس موی جدیدی جایگزین موهای قبلی شده و رشد میکند.
این روند ریزش مو در انسانها یا حیوانات، برای جایگزین شدن موهای جدید با موهای قدیمی است.
پرهای یک پرنده، روزانه در معرض آسیب دیدگی هستند. پَر از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده است و توانایی ترمیم شدن را ندارد. ناخن های انگشتان شما نیز تقریبا از همین پروتئین تشکیل شدهاند. جایگزین شدن پرهای جدید به جای پرهای قبلی به علت تغییرات فصلی و یا هورمونی یا علل ناشی از محیط میباشد.
بنابر این شاید این سوال پیش بیاید که پر ریزی دقیقا در چه زمانهایی رخ میدهد؟
افرادی که در مناطق گرمسیر زندگی میکنند گزارش دادهاند که پر ریزی به طور مداوم با افزایش دما صورت میگیرد، از آن جایی که تولید و جایگزین پرهای جدید نیازمند انرژی زیادی است بنابراین جایگزینی معمولا زمانی رخ میدهد که پرنده در شرایط استرس زا و پر تنشی نباشد و سیستم بدنی آنها راحتتر بتواند پرهای جدیدی را جایگزین کند. در طبیعت این روند، معمولا بلافاصله پس از فصل آشیانه سازی و یا قبل از مهاجرت اتفاق میافتد.
با این حال در طوطیها زمانی که نیاز باشد تنها مقداری از پرها جایگزین میشود و علت آن نیز اطمینان از توانایی پرواز کردن در آنها است. در حیات وحش اگر پرندهای نتواند پرواز کند به خطر میافتد. توانایی پرواز کردن برای در امان ماندن پرندگان از درندگان بسیار حیاتی است و میتوان گفت که پرواز کردن بهترین مکانیسم دفاعی در آنها است.
هنگام پر ریزی، پرنده شما ممکن است پرهایش را با نوک خود مرتب کند و یا اگر یک جفت پرنده دارید (و رابطه خوبی با یکدیگر دارند) احتمال دارد آنان به یکدیگر کمک کرده و به پوسته اطراف پرهای دیگری نوک زده تا پر جدا شده و بریزد.
ریزش پر، پروسهای خارش زا است و پرنده ممکن است شروع به خارش خود کند و مشاهده شود که پرنده به پرهای خود نوک زده و یا شروع به خارش مناطقی میکند که دسترسی به انها سخت است مانند سر و گردن. این اقدام موجب میشود پرها آزادانه و راحتتر به رشد خود ادامه دهند. همچنین باعث کاهش خارش در پرنده نیز میشود. یکی دیگر از راههای کاهش میزان خارش، حمام کردن و شستن پرنده است که سبب نرم شدن کراتین شده و در نتیجه راحتتر پر جدا میشود.
برای کمک در سهولت روند ریزش پر در پرندگان میتوانید از راهکارهایی استفاده کنید. از آنجایی که پر و پوسته آنها از پروتئین ساخته شدهاند بنابراین در طی مدت پر ریزی به پرنده خود رژیم غذایی پروتئینی بدهید و یا میتوانید مقداری خاگینه یا لوبیای پخته شده به غذای آنها اضافه کنید تا روند ریزش پر برای آنان راحتتر شود. همچنین میتوانید درباره نوع رژیم غذایی در این دوران، با دامپزشک مشوت کنید و هرگونه تغییراتی در غذای پرنده را با او در میان بگذارید.
همانطور که گفته شد ریزش پر در پرندگان امری طبیعی است با این حال اگر پرنده دچار ریزش پر شدید شده است با دامپزشک مشورت کنید تا از سلامت پرنده خود اطمینان یابید.