یکی از مسئولیت‌هایی که بر دوش صاحبان حیوانات خانگی قرار دارد، اخته کردن و عقیمسازی حیوان است. عقیمسازی نه تنها تعداد گربه‌های ناخواسته را کاهش می‌دهد، بلکه از خود گربه نیز در برابر بیماری‌های مختلف از جمله سرطان دستگاه تناسلی محافظت می‌کند. با این حال، اگر صاحب یک گربه نژاددار هستید که تقاضای زیادی برای بچه‌هایش وجود دارد یا با یک گربه باردار خیابانی را به سرپرستی گرفته‌اید، باید با مراحل حاملگی آشنا شوید تا گربه شما یک دوره بارداری سالم را بگذراند.
باروری
برای اینکه یک گربه بتواند باردار شود، در مرحله اول باید از قابلیت باروری یا «هیجان جنسی» برخوردار باشد. مرحله باروری گربه‌ای که عقیم نشده است هر دو تا سه هفته یک بار آغاز می‌شود؛ این مرحله در طول بهار و تابستان بیشتر اتفاق می‌افتد چرا که نور خورشید باعث ترشح هورمون‌هایی می‌شود که روند تخمک‌گذاری را تحریک می‌کنند. اگر گربه شما خونریزی دارد، یعنی آماده جفت‌گیری شده است و تخمک‌هایش به مدت ده تا چهارده روز آماده لقاح خواهد بود.
باروری تخمک‌های گربه (تشکیل نطفه) چندین مرحله دارد. هر مرحله به رشد و توسعه جنین در دیواره رحم منتهی می‌شود. این پروسه تقریبا دو هفته بعد از لقاح رخ می‌دهد و ممکن است باعث بروز بیماری صبحگاهی و تغییر عادات غذایی در گربه شود.
توسعه رویان
در هفته سوم بارداری که رویان رشد خود را آغاز می‌کند، گربه شما چاق‌تر شده و بیشتر غذا می‌خورد. این مرحله نشان‌دهنده شروع رشد اندام‌های جنین است و موجب افزایش هورمون‌ها در بدن گربه می‌شود. در این زمان، نوک پستان متورم و تیره‌تر به نظر می‌رسد.
با ادامه رشد رویان، سلول‌های سر (جمجمه) و بدن (ناحیه قفسه سینه) تکامل پیدا می‌کنند. جنین در یک فضای پر از مایع شامل دو کیسه حاوی آب، پروتئین، شکر، نمک و چربی برای تغذیه و مواد دفع‌شدنی شناور است. جفت (اتصال بین جنین و جریان خون مادر که کار انتقال اکسیژن، مواد مغذی و فضولات جنین را انجام می‌دهد) در مراحل بعدی توسعه می‌یابد.
توسعه جنین
در حدود 4 هفتگی، زمانی که بیشتر ساختارهای ارگانیک شکل گرفته‌اند، رویان به جنین تبدیل شده و دوره اول بارداری به پایان می‌رسد. از این پس تا زمان زایمان، رشد جنین هدف اصلی گربه شما خواهد بود که نیازمند انرژی زیادی می‌باشد. مطمئن شوید گربه شما از وعده‌های غذایی با کیفیت برخوردار است. در این مرحله یک دامپزشک یا کارآموز حرفه‌ای می‌تواند بچه‌ها را در داخل رحم گربه احساس کند.
دوره قبل از زایمان
هرچه که گربه شما به زمان زایمان نزدیک‌تر می‌شود (تقریبا هشت هفته بعد از بارداری)، علائمی را از خود نشان می‌دهد که نشان دهنده نزدیک شدن به زمان مورد نظر است. مثلا در بین قفسه‌ها دنبال یک آشیانه دنج می‌گردد تا بتواند بچه‌هایش را آنجا به دنیا بیاورد. اکنون زمان آن رسیده است که با یک جعبه یا حوله نرم یک جای امن برایش تهیه کنید. با اینکه ممکن است گربه خودش جای ماندنش را انتخاب کند، با این کار حداقل سعی‌تان را کرده‌اید.
مهربانی بیش از حد نیز یکی از نشانه‌های زمان زایمان است. در این زمان، گربه دوست دارد همیشه در کنارتان باشد. اما ممکن است برعکس این هم عمل کند (هورمون‌ها می‌توانند باعث شوند که او کارهای غیر معمولی انجام دهد). یک گربه مهربان ممکن است از شما فاصله بگیرد و در گوشه دنج خود بخزد. تغییر شخصیت گربه در این شرایط کاملا طبیعی است.
حدود بیست و چهار ساعت قبل از زایمان، ممکن است ترشحات شیر مانند از نوک پستان گربه خارج شود. این نشان می‌دهد زمان به دنیا آمدن بچه گربهها فرا رسیده است.
مراقبت از گربه در طول حاملگی
اگر صاحب یک گربه باردار خانگی هستید یا سرپرستی یک گربه باردار خیابانی را پذیرفته‌اید، باید بلافاصله او را نزد دامپزشک ببرید. مطمئن شوید که تست FeLV (ویروس لوسمی گربه) و FIV (ویروس نقص ایمنی گربه‌سانان) انجام گیرد و درباره جوانب مثبت و منفی واکسیناسیون در دوره بارداری صحبت کنید.
اگر گربه شما سالم است، می‌‌توانید با تهیه وعده‌های غذای مقوی و آب تازه و پاکیزه از او مراقبت کنید. گربه باید تا زمان زایمان در خانه بماند. در بیست روز آخر، از غذای بچه گربه استفاده کنید و این کار را تا زمانی که بچه‌ها از شیر گرفته شدند ادامه دهید.
مشکلات بالقوه در طول حاملگی
گربهها بعضا در دوران بارداری و بعد از زایمان با مشکلات خاصی مواجه می‌شوند. بنابراین، باید شماره تلفن و محل نزدیک‌ترین کلینیک دامپزشکی اضطراری را در دسترس قرار دهید.
به طور کلی، هر نشانه غیر معمول در طول حاملگی باید به اطلاع دامپزشک رسانده شود. این کار بخش مهمی از پروسه مراقبت از گربه در طول حاملگی است.
با اینکه بسیاری از گربه‌های باردار بدون مشکل زایمان می‌کنند، امکان بروز مشکلات بالقوه همواره وجود دارد. سعی کنید علائم غیر معمول را یاد بگیرید تا بتوانید اقدامات لازم را برای اطمینان از سلامت گربه و بچه‌هایش انجام دهید. در ادامه با بعضی از رایج‌ترین مشکلات آشنا می‌شوید تا بتوانید در اسرع وقت اقدامات لازم را بکار گیرید.
اكلامپسی (تشنج دوره بارداری)
کاهش کلسیم در جریان خون می‌تواند باعث بروز اکلامپسی (Eclampsia) شود؛ عارضه کشنده‌ای که ممکن است در آخرین مراحل بارداری رخ دهد. مصرف مکمل‌های کلسیم به پیشگیری از این مشکل بالقوه کمک می‌کند، مخصوصا اگر گربه شما خیابانی است و رژیم غذایی مناسبی نداشته است.
علائم اكلامپسي:
- علائم رفتاری: شامل بی‌حوصلگی، یورتمه رفتن، نفس نفس زدن و بی قراری.
- علائم جسمانی: آب‌ریزش دهانی، سنگین راه رفتن، از دست دادن تعادل و درد هنگام راه رفتن است. مراحل نهایی اکلامپسی با اسپاسم عضلانی و رفتار تشنج‌مانند همراه است. اکلامپسی یک مشکل اورژانسی است که بلافاصله باید به اطلاع دامپزشک رسانده شود.
سقط خودبه‌خودی
شرایط نامناسب گربه یا عفونت ممکن است به سقط خودبه‌خودی جنین منجر شود. علائم این عارضه شامل تب، خونریزی از واژن، بی‌حوصلگی و افسردگی است. جنین سقط‌شده ممکن است پیدا نشود، چون گربهها بعضا آن را می‌خورند.
تمام علائم سقط جنین باید به اطلاع دامپزشک رسانده شود و گربه باید سریعا معاینه شود، تا بررسی شود آیا بقایای مرده و زنده جنین در رحم وجود دارد یا خیر.
جذب جنین
جذب جنین یک پدیده بسیار جالب است که در آن جنین مرده به طور کامل توسط سیستم گربه جذب می‌شود. این پدیده معمولا علائم بیرونی ندارد و باعث می‌شود گربه باردار شما ظرف مدت یک روز دیگر باردار نباشد. با این حال، اگر فکر می‌کنید جذب جنین رخ داده است سریعا به دامپزشک مراجعه کنید تا از وجود بقای جنین در داخل رحم مطلع شوید.
