آيا با مشكل رشد بیش از حد جلبک‌های قرمز، سيانوباكتري، دیاتوم قهوه‌ای (Diatoms) یا سایر جلبك‌ها در آكواریوم خود روبرو هستید؟ فاکتورها و عوامل مختلفی روی رشد جلبک‌ها تاثیر گذار هستند. این عوامل عبارتند از:
- شدت و کیفیت نوری که در معرض آن قرار دارند.
- مقدار مواد مغذی (ترکیبات آلی محلول) که از آن تغذیه می‌کنند.
- مقدار نیترات و فسفات و برای دیاتوم‌ها، مقدار سیلیکاتی که از آن تغذیه می‌کنند.
- استفاده از یک منبع آب نامناسب (آب شیر معمولا شامل نیترات، فسفات و سایر عناصر زائد است).
- استفاده از نمک دریایی با کیفیت پایین (که حاوی نیترات، فسفات و سایر عناصر زائد است).
- نگهداری ضعیف یا نامناسب از آکواریوم (این مسئله باعث افزایش بیش از حد نیترات، فسفات و و سایر عناصر زائد در آکواریوم می‌شود).
- جریان یا گردش ضعیف آب در آکواریوم.
- عدم تمایل موجودات داخل آکواریوم به خوردن جلبک‌ها.
رشد جلبک‌ها در آکواریوم ظاهر بدی ندارد، بلکه جزئی از روال کار است. در واقع، وجود جلبک نشان می‌دهد که آکواریوم شما متعادل و سالم است. از طرفی، رشد جلبک فواید زیادی دارد. فقط زمانی مشکل ایجاد می‌شود که جلبک‌ها از کنترل خارج شوند و همه جای آکواریوم را اشغال کنند. عوامل فوق باعث می‌شوند که جلبک‌ها به یک عامل مزاحم بدل شوند. در اینجا، استانداردها و روش‌های لازم برای کاهش یا کنترل آن‌ها را ارائه می‌کنیم:
- مقدار اضافی را به کمک دست، سیفون کردن یا از طریق فیلتراسیون جدا کنید.
- با توجه به نوع جلبک‌هایی که در آکواریوم دارید، میزان نور را تنظیم کنید (جلبک سبز: نور کمتر استفاده کنید. جلبک قهوه‌ای: نور بیشتر).
- مواد مغذی اضافی (DOC) را به کمک «پروتئین اسکیمر» جدا کنید.
- مقدار نیترات و فسفات را کاهش دهید.
- مقدار سیلیکات را با استفاده از مواد پوشاننده کف (شن و ماسه) کاهش دهید. آراگونیت‌ها (Aragonite) بهترین گزینه هستند.
- از منبع آب مناسبی استفاده نمایید.
- از نمک دریایی خوب استفاده کنید (در انتخاب کربن نیز مراقب باشید، چون می‌تواند باعث افزایش عناصر زائد شود).
- با توجه به نوع جلبک‌هایی که در آکواریوم دارید، شدت جریان یا گردش آب را تنظیم کنید. برای مثال، برخی از گونه‌های سيانوباكتري مانند جلبک قرمز در جریان‌های کم‌فشار و جلبک‌های مویی/رشته‌ای در جریان‌های پرفشار رشد می‌کنند.
- جانوارانی را به آکواریوم اضافه کنید که از جلبک‌ها تغذیه می‌کنند. جلبک‌های سبز، قهوه‌ای و قرمز برای بسیاری از ماهی‌ها و بی‌مهره‌گان یک غذای ماهی عالی هستند؛ بسیاری از جلبک‌ها به همین منظور در آکواریوم کشت می‌شوند. جلبک‌ها بخش مهمی از رژیم غذایی بسیاری از حیوانات آکواریومی هستند. تانگ‌ها و جراح‌ماهیان و بیشتر فرشته ماهیان از این دست هستند.
- اگر ماهی شما نمی‌تواند با رشد سریع جلبک‌ها رقابت کند، می‌توانید آکواریوم را به صورت دوره‌ای تمیز کنید؛ البته لازم نیست جلبک‌ها را ریشه‌کن کنید. قرار دادن موجودات علف‌خوار مانند حلزون و خرچنگ و موجوداتی مانند ستاره دریایی، خیار دریایی و کرم دریایی نیز مؤثر خواهد بود. فقط مطمئن شوید گزینه مورد نظر شما جلبک‌هایی را که با آن سر و کار دارید می‌خورد.
- مقداری جلبک دریایی کشت کنید. رابرت فنر در مقاله «جلبک سبز-کلروفیتا» که در WetWebMedia منتشر گردید، در مورد جلبک‌های دریایی مفید و آفتی صحبت کرده است. او در بخش «مزایا و کنترل جلبک‌ها» به این نکته اشاره می‌کند که با رشد جلبک‌های مفید، رشد گونه‌های آفتی مانند جلبک قرمز، رشته‌ای و همچنین قارچ و باکتری به حداقل می‌رسد. از آنجایی که جلبک‌ها بر سر نور، مواد مغذی و فضای آکواریوم با هم رقابت می‌کنند، رشد جلبک‌های مفید باعث می‌شود که شرایط رشد جلبک‌های آفتی مهیا نباشد.
محصولات شیمیایی مختلفی برای از بین بردن جلبک‌ها یا کنترل آن وجود دارد، اما تصور ما این است که نگهداری مناسب از آکواریوم بهترین گزینه است. با مدیریت شرایط آکواریوم، جلبک‌ها دیگر مشکلی ایجاد نمی‌کنند. در این شرایط، تنها زمانی شاهد جلبک‌ها خواهیم بود که تمیزکاری به صورت منظم را فراموش کرده باشیم.
اگر احساس می‌کنید به استفاده از مواد شیمیایی نیاز دارید، بهتر است با شخصی با تجربه در این زمینه صحبت کرده و از محصولات پیشنهادی او استفاده کنید. با اینکه مواد شیمیایی مرتبط با کنترل جلبک‌ها برای ماهیان سمی نیستند، جلبک‌های مرده می‌توانند باعث افزایش سطح آمونیاک یا نیتریت در آب شده و به سرعت آن را سمی کنند. کیفیت آب آکواریوم را پس از افزودن مواد شیمیایی بررسی کنید و در صورت لزوم آب را تعویض نمایید.
